11 dingen die je misschien nog niet wist over Krakau

Hoeveel weet jij al over Krakau? We hopen al aardig wat, want de stad is veel te leuk om niet te kennen. Na het lezen van dit artikel ben je hopelijk (nog) meer leuke feitjes rijker. Daar komen ze hoor… onze favoriete weetjes over Krakau.

Krakau in vogelvlucht

Krakau staat in Nederland nog niet in de top 10 populairste stedentrips, maar daar mag van ons wel verandering in komen. De Poolse stad heeft zó veel te bieden. Wij snappen wel dat meerdere (internationale) media Krakau al eens benoemd hebben tot stedentrip van het jaar.

Laten we eerst je topografiekennis even opfrissen. Krakau ligt in het zuiden van Polen, in de regio Klein-Polen. Kijken we naar de stad zelf, dan blijkt die zeker niet klein. Met meer dan 750.000 inwoners is het – na Warschau – zelfs de grootste stad van het land. Toch voelt het centrum gemoedelijk en compact aan.

Elke wijk van Krakau heeft een eigen sfeer. Het meest bekend zijn Stare Miasto (het historische centrum) en Kazimierz (de Joodse wijk). Daartussen ligt de Wawelheuvel, waar de stad ooit is ontstaan.

Krakau is de ‘culturele hoofdstad van Polen’

Huh? We zeiden toch net dat Warschau de hoofdstad van Polen is? Ja, dat klopt! Maar als we puur kijken naar cultuur en geschiedenis, dan wordt Krakau vaak de hoofdstad genoemd. In 2000 werd het zelfs bekroond tot de culturele hoofdstad van Europa.

Deze eer heeft Krakau vooral te danken aan het feit dat de stad – ondanks de bewogen Poolse geschiedenis – nog zo goed intact is. Waar andere steden hard geraakt werden tijdens oorlogen, kwam Krakau vrij ongeschonden uit de strijd. Slenterend door de stad kom je veel eeuwenoude bezienswaardigheden en pleinen tegen.

Dat Krakau een cultuurwalhalla is, viel ook op bij UNESCO. De organisatie heeft in 1978 het hele (!) historische centrum op de Werelderfgoedlijst gezet. Een benoeming waar de inwoners maar wat trots op zijn!

Er staat een spuwende draak in Krakau

Parijs heeft de Eiffeltoren, Lissabon het gele trammetje en Pisa de scheve toren. En Krakau? Krakau heeft Smok Wawelski. Deze draak – bekend van een legende – is meer dan 50 jaar geleden vereeuwigd als een enorm standbeeld. Hij schittert nu voor de Drakengrot bij de Wawelheuvel. Schrik niet; Smok Wawelski spuwt om de paar minuten vuur.

Het stalen beeld is een knipoog naar een eeuwenoude legende die in de hele omgeving bekend is. De korte versie? In de tijd van Koning Krak leefde er onder de Wawelheuvel een draak, Smok Wawelski. Hij was enorm angstaanjagend en veeleisend en niemand wist hem te verslaan. Uiteindelijk wist een dappere schoenmaker hem te slim af te zijn. Hoe hij dat precies deed verschilt per verhaal, maar hij is tot de dag van vandaag een held.

Krakau is een mix van stijlen en culturen

Krakau heeft door de eeuwen veel internationale koning(inn)en gehad en is onderdeel geweest van veel verschillende landen en rijken. Hun invloeden zijn nog steeds te zien in het straatbeeld en dagelijks leven. We lichten er een paar uit.

Italië en Polen, ze liggen honderden kilometers uit elkaar. Toch kan je niet om de Italiaanse invloeden heen als je in Krakau bent. Dit is grotendeels te danken aan Bona Sforza die in 1518 trouwde met de Poolse koning Sigismund I. Als dochter van de hertog van Milaan ademde ze de Italiaanse cultuur.

Bona Sforza verhuisde naar Krakau – destijds de hoofdstad van het koninkrijk – en deelde daar duidelijk haar visie. Met de komst van Bona Sforza kwamen er ook veel architecten en kunstenaars naar Krakau. Zij maakten de renaissancestijl groot in de stad. Dit zie je bijv. terug bij bogen van de Lakenhal en die bij het Wawelkasteel.

Ook de lokale keuken heeft geprofiteerd van de komst van Bona Sforza. Zij zorgde dat Italiaanse lekkernijen bekender werden. Als bepaalde groenten, fruit en kazen er nog niet waren, zorgde ze daar wel voor. Nog steeds zijn er heel veel Italiaanse restaurants in de stad.

Ook de Oostenrijkse en Hongaarse overheersers hebben een stempel gedrukt. Zo doen bepaalde straten met hun kleurrijke gevels en details denken aan Wenen en Boedapest. En het theater is bijv. gebaseerd op de Opera in Wenen. Na het sightseeën spot je op het menu sachertorte of goulashsoep.

De locals houden van hartig eten

Wat je écht moet eten in Krakau? We zetten een aantal lekkernijen op een rij:

• Zapiekanka; een plat brood met veel kaas, ui en champignon. De leukste plek om te proeven is op Plac Nowy (het Nieuwe Plein) in Kazimierz.
• Pierogi; Poolse knoedels die lijken op dumplings. In de tweede week van augustus is er zelfs een Pierogi Festival!
• Obwarzanki; een soort ronde pretzel.
• Kapusniak; zuurkoolsoep dat wordt geserveerd ín een broodje.

Je ziet het; ze zijn dol op hartige lekkernijen in Krakau! Wist je dat Krakau in 2019 zelfs de culinaire hoofdstad van Europa was?

Er zijn meer dan 100 kerken in Krakau

Door de vele cultuurschatten wordt Krakau vaak ‘het Florence van het oosten’ genoemd. Maar dat is niet de enige bijnaam. Open een blog of reisgids en de kans is groot dat je ‘Klein-Rome’ of ‘de stad van de (100) kerken’ tegenkomt.

En dat is geen leugen; er zijn écht meer dan 100 kerken in Krakau. Ze zijn niet allemaal zo groot en uitgedost als de bekende Mariakerk en de Wawelkathedraal – sommige zijn zelfs echt verstopt – maar ze zijn er wel. Wij zijn benieuwd hoeveel jij er kan vinden!

In de Mariakerk draaien trompettisten 24-uurs shifts

Ja, dat lees je goed. Er zit inderdaad een trompettist in de Mariakerk (hoog in het torentje). En inderdaad, hij (het is altijd een man) heeft écht een 24-uurs dienst. Dat is niet het enige… Hij is daarna ook nog eens maar 48 uur vrij. Pfoe!

Laten we eerst even vertellen wat de trompettist daar doet. Elk uur – ja, echt! – wordt er live vanuit de Mariakerk een kort deuntje gespeeld. Dit wordt de hejnał genoemd. Een trompettist steekt zijn instrument door een van de kleine raampjes en blaast een paar noten.

Waarom het deuntje zo abrupt eindigt? Volgens een legende is het een eerbetoon aan een torenwachter die in 1241 de stad waarschuwde voor een aanval. Krakau bleef gespaard maar hij werd bij de vierde noot geraakt door een dodelijke pijl. Ai!

Dan die ellenlange shift. Voor de meesten klinkt dit als gekkenwerk, voor veel Polen is het een droombaan. Je komt alleen niet zomaar aan de bak… Muzikaal talent is belangrijk (logisch) en hoogtevrees kan echt niet (de toren is 81 meter). Daarnaast moet je o.a. een goede conditie, goede longen en de Poolse nationaliteit hebben.

Eenmaal aangenomen zijn de 24-uurs shifts verplicht. Waarom je dat zou willen? Er staat – voor Poolse begrippen – een gigantisch salaris tegenover. Daar leveren ze hun slaap blijkbaar graag voor in…

Warm bier is niet gek

We noemden net al de lokale keuken maar Krakau heeft ook een typische drankcultuur. In het bruisende nachtleven van de stad is aan bier en wodka nooit gebrek.

Naast de ‘gewone’ wodka die we hier kennen, staan er in Krakau veel bijzondere varianten op de kaart. Denk aan żubrówka z jabłkowym (een wodka met appelsap), ogórki kiszone (Poolse zure bommen) of een variant met chocola, kers of aardbei. Kan je goed tegen alcohol? De bimber is een wodka met zo’n 60-70% alcohol. Te sterk voor een shotje, wel lekker door je thee.

Polen – en zeker ook Krakau – staat ook bekend om het bier (piwo). In de winter drinken ze warm bier (ja, echt!). De grzane piwo is een biertje met siroop en kruiden.

Nog meer weetjes over Krakau

Tijdens onze stedentrip verzamelden we nog wat interessante weetjes over Krakau. Ken je deze al?

• Groot is ook écht groot als we het hebben over de Grote Markt (Rynek Główny). Dit enorme vierkante vlak is het grootste middeleeuwse stadsplein van Europa. De totale oppervlakte? 40.000 m² (200 bij 200 m).
• Het Planty Park loopt als een cirkel om Stare Miasto. Je loopt dus letterlijk een rondje. Nog een feitje: alle straten die je vanuit het park neemt komen uiteindelijk weer uit op de Grote Markt.
• ‘Schindler’s List’ – de Oscarwinnende film van Steven Spielberg over de Tweede Wereldoorlog – is opgenomen in Krakau. Best logisch als je weet dat de film gebaseerd is op waargebeurde gebeurtenissen uit de stad. Centraal staat de Duitse Oskar Schindler die in zijn fabriek meer dan 1.000 Joden redde. De originele Schindlerfabriek is te bezoeken in de wijk Podgórze.
• Bij de Wawelkathedraal hangt een bijzondere bel; de Sigismundklok. Deze is zo zwaar dat er 12 mensen nodig zijn om de bel te luiden. Ben je toe aan een beetje geluk in de liefde? Het verhaal gaat dat als je de bel aanraakt als niemand kijkt, je geluk krijgt in de liefde. Het proberen waard toch?!

Wij zijn benieuwd of jij nog leuke weetjes over Krakau hebt die we kunnen toevoegen.