Een vakantie op Malta betekent niet alleen zon, cultuur en ontspanning; het betekent ook kennis maken met lokale specialiteiten. De Maltese keuken biedt flink wat verrassingen voor foodies!
De Maltese keuken is een unieke mix. Door de vele overheersers zie je in de lokale specialiteiten o.a. Italiaanse, Arabische, Franse en Engelse invloeden terug. Daarnaast hebben de locals het gebruik van verse ingrediënten hoog in het vaandel staan.
Opvallend is wel dat ze doorgaans met meer vetten koken en dat gerechten meer calorieën bevatten dan elders in het Middellandse Zee-gebied. Inwoners van Malta zijn doorgaans ook dikker dan inwoners van andere eilanden in de omgeving. Je bent vast gewaarschuwd; ga niet direct op de weegschaal staan bij thuiskomst.
Welke specialiteiten uit de Maltese keuken je wat ons betreft moet proeven als je op vakantie bent? We maakten een selectie.
In dit artikel:
Stuffat Tal-Fenek (konijnenstoofpot)
Malta kent geen officieel nationaal gerecht, maar als er een gerecht door de locals wel zo wordt bestempeld is het zeker stuffat tal-fenek. De inwoners zijn trots op hun traditionele konijnenstoofpot en de meeste restauranteigenaren zetten hem dan ook op de kaart. Bestel hem zeker een keer!
Hoe het gerecht wordt klaargemaakt? Het konijn wordt eerst urenlang op laag vuur gekookt. Als het vlees daarna haast letterlijk van het bot valt, wordt het door een dikke tomatensaus geroerd. In de saus proef je ook rode wijn en knoflook terug.
Wat je bij de stoofpot eet? Daar zijn de meningen over verdeeld; elke Maltees heeft zo zijn of eigen opvattingen hierover. Vaak komt het neer op Maltees brood, groenten, pasta of een variant hiervan.
Ftira (Maltees brood)
De Fransen dol zijn op stokbrood en croissants, de Maltezers hebben dit vervangen door ftira. Dit brood kun je het best vergelijken met een flatbread, maar dan met een gat in het midden die gevuld wordt.
Waar ze dit gat mee vullen? De meest voorkomende variant is met olie, tomaat, knoflook en ui. Maar ook sardientjes en tomaten worden regelmatig gebruikt voor andere varianten. Welke variant je ook kiest, wij vinden hem heerlijk op warme dagen.
Grappig detail; een aantal jaar geleden hebben de inwoners een petitie ingediend. Zij vonden hun lokale en geliefde brood zo uniek dat ze vonden dat deze op de UNESCO Werelderfgoedlijst moest staan. Vooralsnog heeft de petitie geen succes gehad.
Olijventraditie
Als ze iets veel exporten vanaf Malta dan zijn het de olijven (en olijfolie). Uit archeologische vondsten is gebleken dat er al meer dan 2.000 jaar geleden olijfolie werd geproduceerd op Malta. Ze hebben zelfs een bijzonder inheems exemplaar, een witte variant.
De olijven op Malta worden daarnaast geprezen om hun zoetheid. Door de goede omstandigheden van de teelt (denk hierbij aan de hoeveelheid zonlicht en regen en de voedzame bodem) worden ze veelal bestempeld als smaakvoller dan de Italiaanse en Spaanse olijven.
Niet verrassend dat olijven vaak worden neergezet als hapje of aperitief in bars en restaurants. En er zijn weinig gerechten waar geen olijven of olijfolie in voorkomen.
De Maltese variant van fastfood
Fastfood heeft inmiddels ook zijn intrede gedaan op Malta; je vindt op het eiland een handjevol restaurants met de grote, gele letter M. Toch kent Malta ook haar eigen fastfood, die al veel langer bestaat dan de fastfood-ketens op het eiland.
Hun ‘eigen’ fastfood heet pastizz, een gebakje gevuld met ricotta of een zachte erwtenvulling, is bij bijna elke bakker verkrijgbaar. En ze gaan letterlijk als warme broodjes over de toonbank. Die uitdrukking hebben ze overigens vertaald naar jinbiegħu bħall-pastizzi, wat feitelijk betekent ‘Als warme pastizzi over de toonbank’.
Vegetarische specialiteiten
Ben je vegetarisch? Dan is dit Kaputana, de Maltese variant van ratatouille, een aanrader. Het is gemaakt van o.a. paprika, kappertjes, tomaten, knoflook. Uiten en aubergines. En de naam? Die komt van het Siciliaanse Caponata, want daar heeft het veel weg van.
Als je op zondag naar de bekende vismarkt in Marsaxlokk gaat, neem dan niet alleen een kijkje bij de kleurrijke bootjes in de haven, maar bestel op een terrasje ook zeker aljotta. Deze lokale vissoep – met o.a. gbejna (daarover later in dit artikel meer), citroensap en kruiden – smaakt een beetje zuur, maar is oh zo lekker op warme zomerdagen.
Een andere optie is Qarabaghli Mimli fil-Forn, ofwel gevulde pompoen. Het wordt – voor vegetariërs – veelal gevuld met ricotta en geserveerd met pompoen. De Maltezers eten dit gerecht graag warm als het net uit de oven komt, maar koud kan ook prima. En er is een variant van courgettes. Ben je niet vegetarisch? Ze zijn ook met vlees verkrijgbaar.
Meer specialiteiten uit de Maltese keuken
Probeer je graag zoveel mogelijk lokale specialiteiten uit op vakantie? We hebben nog een paar suggesties uit de Maltese keuken:
- Hobz biz-zejt, ofwel brood met olie. Deze dikke sneeën Maltees brood hebben een knapperige korst, maar zijn van binnen luchtig. Ze worden besprenkeld met olie en naar wens belegd met bijv. kappertjes, ansjovis of tonijn. Het wordt vaak als hapje aangeboden in lokale restaurants.
- Bigilla. Dit is een dip die je prima kunt combineren met bovenstaand brood. Het heeft als basis tuinbonen en knoflook, maar er gaan enorm veel varianten rond, elk met hun eigen geheime versie. Wees niet verrast als je ineens een pittigere variant tegenkomt.
- Vind jij het idee van een konijn op je bord niet zo fijn en ga je liever voor vis? Ga dan voor lampuki (meervoud van lampula). Het is het Maltese woord voor mahi-mahi, bij ons beter bekend als dorade. Het wordt gebruikt voor talloze gerechten, de bekendste is lampuki pie met naast de vis o.a. rozijnen, tomaten, olijven en kappertjes.
- Zee-egels. We blijven nog even bij lekkernijen uit de zee. Want ja, je leest het goed; op Malta eten ze zee-egels. Oké, niet de stekels, maar wel de vulling van deze ongewervelde dieren. Ze serveren dat vaak met pasta. Je vindt het – door klimaatverandering – wel minder vaak terug op de kaart én je hebt grote kans dat ze worden geïmporteerd uit Italië.
- Bragioli. Hoewel dit woord letterlijk runderolijven betekent, komt er geen olijf te pas aan dit gerecht. De naam komt van het feit dat het rundvlees de vorm heeft van een olijf. Het wordt verwerkt in een stofpotje met o.a. tomatensaus en wijn en geserveerd met erwten en aardappelpuree.
- Gbejna. Deze lokale kaas – ook wel cheeselet of baby-kaasje genoemd vanwege de kleine ronde vorm – wordt gemaakt van geiten-, koeien- of schapenmelk. Vers heeft het een zachte textuur en doet het sterk denken aan mozzarella. Gedroogd wordt hij harder en krijgt hij een nootachtige smaak.
Tijd voor een toetje?
Malta is rijk aan vers fruit en overheerlijke kazen. Genoeg voor dessert zou je denken?!? Niets is minder waar, de inwoners zijn dol op wat zoetigheid. Ze maken geweldige gebakjes, vaak geïnspireerd op specialiteiten uit het buitenland (zoals cannoli en broodpudding).
Welk dessert we je aanraden om sowieso te proeven; qagħaq tal-għasel. Het is haast niet uit te spreken, dus wijs het gerust gewoon aan op de kaart. Je krijgt vervolgens een ringvormig broodje geserveerd. Deze is gevuld met jam, citrusvruchten en kruiden.
Tijdens het carnavalsseizoen is prinjolata populair bij de lokale bevolking. Deze cake is gevuld met pijnboombitten (in het Maltees ‘prinjol’, waar de cake ook haar naam aan dankt) en biscuitgebak en overgoten met o.a. kersen, slagroom en chocoladesiroop. Heftig, maar zeker het proeven waard!
Lokale drankjes
Skip je flesje Heineken of Amstel als je op Malta bent. Bierliefhebbers raden we aan om – tijdens je vakantie – even vreemd te gaan met Cisk. Dit lokaal gebrouwen bier is immens populair bij locals en wordt standaard geserveerd in restaurants, bars en clubs. Het bier rechtstreeks van de brouwerij naar de bars en jouw biertje kan dus haast niet verser!
Ga je liever voor een non-alcoholisch drankje. Kinnie is de onofficiële frisdrank van Malta. Deze naar sinaasappels smakende frisdrank is een beetje bitter. Geef je zelf een paar glazen tijd om eraan te wennen. Grote kans dat je daarna niet anders meer wilt.
Loopt het water jou in de mond bij het lezen van dit artikel? De enige optie om te genieten van al deze specialiteiten uit de Maltese keuken is het boeken van een vakantie wat ons betreft.
