Mergelgrotten Maastricht

Maastricht ondergronds: een kijkje in de gangen van de Sint-Pietersberg

Boven de grond, in het stadscentrum, is Maastricht levendig. Maar in de Sint-Pietersberg ondergronds is het leeg en koud. Toch is het de moeite waard om af te dalen. Ga je mee naar de mergelgrotten?

Een korte geschiedenisles

Wij klagen wel eens over hard werken, maar hard werken was wat de blokbrekers deden in vroegere jaren. Vanaf 1229 brachten ze hun dagen in de Sint-Pietersberg door. Bij een kille temperatuur en een hoge luchtvochtigheid zaagden ze dagenlang blokken mergel, die vervolgens gebruikt werden in de bouw.

In de Sint-Pietersberg ontstond zo een 20.000 gangen tellend stelsel, bij elkaar van maar liefst 200 km lang. Door de komst van de ENCI (Eerst Nederlandse Cement Industrie) is twee derde van de gangen in de loop der tijd verloren gegaan. Maar de andere gangen zijn nog in tact en je kunt er zelfs een rondleiding krijgen.

De druipsteen die geen druipsteen bleek te zijn

Mergelgrotten Maastricht Volgens geschriften werd de eerste rondleiding in de grot al in 1660 gehouden. Dit was in het oude gedeelte, de Slavante, dat tussen 1950 en 1970 verloren is gegaan. Dit deel was voor toeristen het meest interessant omdat je hier een druipsteen had. En zeg nu zelf, bij een grot hoort toch een druipsteen?

Op een dag in 1900 besloot een goede Maastrichtenaar dat hij zijn brood ook wilde verdienen met rondleidingen, maar dan in de Zonneberg. Helaas kon hij niet op tegen de druipsteen bij de buren. Hij besloot daarom een druipsteen te maken. Boven de druipsteen maakte hij een holle ruimte, waarin zijn zoontje werd verstopt. Zodra zijn vader met toeristen langskwam, liet hij water naar beneden druppelen.

Tot op de dag van vandaag kun je deze ‘druipsteen’ bewonderen, inclusief de holle ruimte en de baksteen die er onder is gelegd voor het geluidseffect. Bedrog? Ja! Maar dit verhaal maakt wel de geschiedenis van de grotten.

De mergelgrotten tijdens de Tweede Wereldoorlog

Toen in de Tweede Wereldoorlog het aantal schuilplekken in de vestigingen in de stadswallen te weinig bleek te zijn voor het aantal inwoners – Maastricht had op dat moment 40.000 inwoners en in de vestigingen konden slechts 10.000 mensen terecht – besloot men de grotten in de Sint-Pietersberg te gaan gebruiken zodra er hevige gevechten zouden komen. Die men zeker tegen de tijd van de bevrijding zag aankomen.

Dit ging niet zonder slag of stoot; met een temperatuur van slechts 10 graden en een hoge luchtvochtigheid houd je het niet lang vol. Er werd dus voorzien in licht en warmte, er kwamen wc’s, een bakkerij en een ziekenboeg.

De bevrijding vond echter plaats zonder vele gevechten en slechts 2.000 inwoners besloten onder te duiken in de gangenstelsels van de Sint-Pietersberg. Opvallend is dat ze met 2.001 mensen naar buiten kwamen. Enkele dagen voor de bevrijding werd de kleine Frits geboren. Hiermee werd hij in één klap een van de bekendste inwoners van Maastricht!

Afhankelijk van je gids en de route kom je tijdens de rondwandeling langs diverse overblijfselen uit de Tweede Wereldoorlog tijd. Zo kun je onder andere zien hoe ze provisorisch de toiletten hebben ingericht.

Snelle feitjes over de Sint-Pietersberg

  • De Sint-Pietersberg is tegenwoordig eigendom van Natuurmonumenten. Zij zullen er zorg voor dragen dat de 8.000 gangen behouden zullen blijven. Niet vanwege cultureel belang, maar vanwege de vleermuizen die hier elke winter hun winterslaap houden. Tijdens de winter mogen er daarom ook maar maximaal 100 mensen per dag naar binnen.
  • Je vindt zeven gangenstelsels in de Sint-Pietersberg. De grootste (en tevens de meest interessante) is de Zonneberg. Zowel Zonneberg als Noord kun je als toerist (onder leiding van een gids) bezoeken.
  • In de grotten heerst een constante temperatuur van 10 graden en een luchtvochtigheid van 98% procent. Neem daarom altijd een jasje of extra dikke trui mee, ook in de zomer.

Kijkje nemen?

Mergelgrotten MaastrichtVVV Maastricht staat klaar om je op te vangen en je mee te nemen op ontdekkingstocht in de Sint-Pietersberg, langs unieke opschriften uit 1600, de nepdruipsteen, wanden vol vuursteen en nog veel meer. Onderweg vertellen ze je alles over de geschiedenis van de grot, want die is uiteraard nog veel uitgebreider dan wat hier boven staat.

Meer informatie? Kijk op www.maastrichtunderground.nl en reserveer jouw rondleiding in de Sint-Pietersberg. Dit stukje geschiedenis is een must om te zien tijdens jouw weekend in de Limburgse stad.

OVER DE AUTEUR

Laura

Naast mijn werk als online content marketeer bij dé VakantieDiscounter reis ik graag de wereld over. Om daarna mijn reisverhalen te delen in woord én beeld. Het liefst over en van de minder bekende plekken in Europa, hoewel Europese steden ook op mijn favorieten-lijstje staan. Ook droom ik graag weg bij tropische bestemmingen!

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *